Монголчууд үнэхээр хүний мөс сайтай юу?

Хүмүүс бид магтах магтуулах дуртай ер нь хараад байхад хүний сэтгэл зүй өөрийгөө үнэлэх, өөрийгөө дөвийлгөн бодох, сайн талаа илүү анзаарахаас үл бүтэх олхиогүй зан чанараа үл анзаарах, бүүр огтоос анхаарахыг хүсэхгүй байх нь илэрхий байдаг.... ямартаа л хүнд муу муухайг нь сануулахаар уурлаад эхэлдэг нь үнэн биз.....

Гэхдээ л Монголчууд бидэнд өрөөлийг дарж өөрсдийгөө өргөх өвчин бий. Үнэн худал нь мэдэгдэхгүй Монголчууд хүний мөстэй, монголчууд шиг тусархаг бас нутгархаг, монголчууд шиг эвтэй, монголчууд шиг өглөгч өгөөмөр, сайхан сэтгэлтэй улс үндэстэн байхгүй гэж хөл хөөр болцгоодог. Хэлэх нэг өөр хийх бүр угтаа түүнээс огт өөр зүйл гэдгийг бид мэднэ.

Дээрх үг үнэний хир ортойг нутагтаа байхад над мэт нь мэдээж анзаарахгүй л дээ, нутгархахын өвчин, агуу Толстойн ёжилсноор "Патриотизм - последнее прибежише дураков" /Адгийн тэнэг аргаа барахаар эх оронч/ гэгчээр муугаа мэдэхгүй эх орон гэж дөвчигнөж гүйдэг надад хэн нэгэн нь тэр үед - "За тэр Монголчуудын чинь хүний мөс хаана байнаа..." гээд хэлчихвэл "Энэ байна" гээд бөөн хэрүүл уруул зодоон цохион гаргаж мэдэх байсан байх шүү. Гэтэл хилийн дээс алхаад шал өөр юм аа... өөр юм. Зарим нэгэнтэй харьцуулахад залуу насаа элтэл хүний нутагт олон жилийг үдээгүй ч гэсэн цөөхөн хэдхэн жилд хүний нутгийн хүйтэн салхинд алгадуулан байж бодсон минь, бясалгасан минь, ухаарсан минь өчүүхэн ч гэлээ зөв буруу, үнэн худлыг ялгах гэж ядаж бас ядарч явахдаа олсон их том олз минь юм шиг санагддаг юм.

"Нутагтаа байхад хүн гэдэг харалган байдаг юм байналээ, сайхан муухай, сайн муу юуг ч анзаардаггүй..." гэж энд бас л нэгэн эгэлгүй хүнтэй ярилцаж суухад хэлж билээ. Миний нэг найзын эхийн тухай шүлгэнд

"... Таниасаа холд элээсэн гандуу жилүүдийн урсгалд

Тахих бурхан, цэрвэх чөтгөрөө таньсан ч... " гэсэн сайхан мөр байдаг. . .

Нээрэн л тахих бурхан цэрвэх чөтгөрөө таньж ядсан тэр жаахан ухаарлын минь надад ирсэн зам нь хүний газрын эрээн бараан дундуур л сүлжсэн байна одоо харахад.....

Энд Солонгос улсад би вээр сайхны ч хажуугаар саарын ч хажуугаар саар, сайхныг аль алиныг нь өөртөө хаман урсаж л явна. Анх ирэхдээ одоогоо бодоход арай гэнэн бас тэгээд омголон "-За тэгээд Монголчууд бид л хүмүүс шүү дээ бусад нь бол хүн биш" гэх нь холгүй л цээжээ дэлдэж явсан минь саяхөөн. Гэтэл дотор нь орж ирээд л бараг л ирсэн эхний өдрөөсөө Солонгос улсад улаан мөнгөний боол болчихсон нутаг нэгтнүүдээ харж тэдэнтэй мөр зэрэгцэн ажиллаж амьдрах тусам эмгэнэж, эмгэнэн өрөвдөх тусам нөгөө эмзэг зүрх минь улам хатгуулдаж архагшчихаад одоо заримдаа их хүндээр сэдрэх юмаа.

Хаана ч аль ч улс оронд, аль ч нийгэмд ер нь ертөнц дээрх амьтай амьгүй бүхэнд сайн, муу хоёр гэдэг зэрэгцэн байдаг. Угаасаа сайн муу гэдэг бол угтаа нэг л юм, хүмүүс л хоёр огт өөр зүйл мэт эсрэгцүүлэн авч үздэгээс бус уг чанартаа сайн дотор муу нь ч оршиж муу дотор сайн ч байсаар байдаг билээ. Тэр л хуулиар Солонгос улсад ажиллаж амьдарч байгаа бидний хэдхэн монголчуудад эх орныхоо нэрийг гарган, сайн сайхан амьдарч яваа нь байх ч тэднээсээ олон Монголын эмгэнэлүүд амьдарсаар амьсгалсаар явааг харахаас ч нүд халтирч бичихээс ч зүрх халгамаар. Гэвч нүдээ анин чихээ бөглөн чимээгүй байж нэгэнт чаддаггүй хүмүүс ялангуяа над шиг нь зүрх халгалаа гээд бичихгүй байж болохгүй тул би бичиж байна, цаашдаа ч бичих л болно. Үнэн юм үнэнээрээ сайхан.

Би нэгэнт харь оронд амьдарч байгаа хүн зөвхөн монголчуудаас гадна өөр олон улс үндэсний хүмүүсийн энд хэрхэн амьдрадгийг хэрхэн ажилладгийг мэдэх боловч тэднийг нөгөө л манай Монголчууд шиг шуудайд хийсэн үхрийн эвэр шиг арсалдахыг нь харсангүй монголчууд шиг өөрөөсөө дээр нэгнийхээ араас араа шүд хэл амаа хурцлан уралдахыг үзсэнгүй, өвдөөд хэвтчихсэн нэгийгээ мэдээгүй царайлаад өнгөрөхийг нь харсангүй, мөнгөгүй ядарч яваа нэгэндээ жишим ч үгүй мөрөө хавчихыг нь харсангүй, мөнгөний төлөө нэг нь нэгнийгээ матаад "бариад өгчихыг" харсангүй, өглөө үүрээр гудамжинд эмэгтэйчүүд нь согтуу явахыг үзсэнгүй, нийлж архидаад нэгийгээ эрэмдэг болтол зодчихоод метроны замд аваачаад хаячихыг нь харсангүй, өөр хүнд хайртай боллоо гээд бүсгүй хүнийг хороочихыг харсангүй. Үнэхээр бичих байтугай уншихаас халгамаар байгаа биз... Муу муухай бүхэн заримдаа Монголчуудаас л сонсогдоно.... аймаар бас гутармаар. Монголчууд хамгийн нутгархаг гэнэ ...үгүй шүү, хаана ч аль ч улсад явсан хятадууд л бие биедээ хамгийн нутгархаг ханддаг нь ажиглагддаг, миний хувьд л лав монголчуудаас тусламж гуйснаас ажилгүй болсон үедээ индонезээс ажил сураглаж, цалин буугаагүй үед хөрш шри-ланкаас мөнгө зээлж, картгүй болсон үедээ хамт ажилладаг филиппины утас гуйж явсан минь олон. Чадахгүй ч гэсэн тэд бие биенээсээ дамжуулан ажил асууж өгч, байхгүй ч гэсэн бие биенээсээ дамжуулан мөнгө олж өгөхийг хичээдэг юм.

Энд хаяа нэгтгэн амьдрах Монголчуудын зарим нэг надад хэрэггүй үйлдлийг эс өгүүлэн өгүүлэхэд монгол хүний ясны зан нь юм уу хүнтэй барьцаж хүнээс хамаарч амьдрах туйлын дуртай, нэгнийхээ өмссөн гутал, идсэн хоол, хэрэглэсэн гоо сайхны бүтээгдэхүүн, эдэлсэн ээмэг зүүлт, за тэгээд цаашилбал амьдрадаг гэр орон гээд яг дуурайгаад өөрөө хэн гэдгээ мэдэхээ байтал хуулбарлахын өвчин. Хүний хүслээр амьдрах дуртай ийм хүмээст ичих эмээх, санаа зовох энэ тэр сэтгэлийн үйлдлүүд огт ажилладаггүй юм шиг байгаа юм. Зарим хүмүүсийг хараад гэнэт гадна талаас нь өөрийгөө харсан юм шиг цочих бол өдөр тутам тохиолдож болно. Хүн хүнээс хамааралгүй олны хөлөөс холхон шиг аглагт суух эсвэл олны дунд байсан ч хувь хүний шинж чанараа хадгалан орших юутай сайхан бэ? Би боддогийм хүч тэнхээтэй хэнээс ч юунаас ч хамааралгүй тийм эрхэмсэг оршихуйд суралцахиймсан гэж... Би гайхдагийм элэгэнд наалдсан дэлүү шиг хүнд наалдаж, хүн дуурайж, хүнтэй барьцаж, хүнээс хамаарч амьдрахын утга учир юунд байнаа гэж.....

Хүүхэд байхад уншиж байсан санагдана Барамсай гуайн билүү Доржготов гуайн нэг хошин өгүүллэг эхнэр нь хүүхнүүдийн өмссөн зүүсэн эдэлсэн хэрэглэсний хойноос үхэн хатан дуурайж тэрнийгээ амьдралын зорилго мэт болгочихсонд эгдүүцэж эмгэнэсэн нөхөр нь нэг өдөр эхнэртээ хүний өрөөсөн нүдээр хийдэг цоо шинэ загварын гутал гарч гэнэ, жинхэнэ нүдтэй тэр гутлыг хүүхнүүд нүдээ авахуулж хийлгээд өмсч байгаа тухай хэлээд эхнэрээ яахнуу гээд хартал цаадах нь бодож бодож байснаа их өвдөх болов уу гэж асуусан тухай өгүүллэг байдаг. Энд байдаг Монгол зөвхөн хүүхнүүдийн төдийгүй бүгдийнх нь амьдрал ердөө л энэ хошин өгүүллэг.

Яагаад ч юм цусны найрлаганд минь "индивидуализм" гээч юм хэт шингэчихсэндээ тэрүү зөвхөн өөрийгөө бодож, өөртэйгээ ярьж, өөртэйгээ амьдрагч "арчаагүй" зантай би гэдэг хүн ийм л эх орон нэгтнүүдийнхээ дунд нь байв чиг алхаа нийлэхгүй юм аа заримдаа .... Үнэхээр тэдэнтэй үг хэл санаа бодол минь нэгэн зүгт нийлдэг болох тэр цагт сүнс минь намайг орхих биз дээ.
Анх энд ирснийхээ дараахан "Инээгээд хэлмээргүй үгс" гэсэн нэртэйгээр нэг пост блогтоо бичиж байсан. Тэнд өчигдөр худалдаж авсан ээмэг бөгжийг минь маргааш нь гэхэд энэ хавийхан бүгд мэдчээд урд шөнө уншсан номыг минь хэнч сонирхохгүй юм гэж би гомдоллож байсан. Ном энэ тэрийг бол бүүр мэддэггүй хүмүүс ихэнх нь шударга хэлэхэд бүүр сонирхох ч үгүй. Бараг чөлөөт зав гэж байхгүй өдөр бүр "өглөө ажил орой гэр" гэсэн ганцхан замтай тэднээс амралтын өдрөөр юу хийдэг вэ гээд нэг эмэгтэйгээс асуутал "Бид гэртээ неттэй нэгнийдээ эр эмгүй бүгд нийлээд порно кино үздэг эсвэл бүтэн сайн өдөр бүр шоуддаг /тэр нь нийлж архи пиво уухыг хэлж буй болтой/, пиво энд чийг ихтэй газар уушгинд сайн ш тээ, чи ч гэсэн ууж байгаач" гэсэн хариулт сонсоод би муужирч унахаа шахаж билээ. Эхэндээ надаар тоглож байна гэж бодсон ч байнга ойрхон байж амьдралын тэр хэв маягыг нь харж сүүлдээ бүүр гайхахаа больж дасаад, ажил дээр ирээд шартлаа хэмээн өдөржин бөөлжихыг нь хараад өмнөөс нь нэг их өрөвдсөн юмдаг. Өрөвдөхөөс ч өөр яах билээ дээ би...

Чөлөөт зав гардаггүй өглөө гараад хүсээгүй ажлаа хүний дарамтан доор хийж орой харуй бүрийгээр аяга хоол хийж идээд унтдаг энэ хэвшил аажим аажмаар тархи оюуныг нь сэтгэл зүрхнийх нь хамгийн сайхныг нь арчсаар өөрийн мэдэлгүй өөрийг нь ажлын мал болгочихдог, мөнгөний боол болсон хувь тавилантай нь эвлэрүүлчихдэг энэ бичигдээгүй дүрэмд баригдахгүй гэж би аминдаа их хичээдэг юм. Ялгаа байхгүй хар ажлыг нь хийж яваа ч гэсэн би өөрөө өөртөө дур мэдэн чөлөө өгч нэг өдрөөр бүү хэл заримдаа нижгээд өдрөөр ажилд гардаггүй, ажилд гарахгүй байлаа гээд тэр өдрийн цалин байхгүй гэсэн үг л дээ. Энэ бол миний хувьд бусад хүмүүсийн боддог шиг тийм айхтар аюул биш. Өөртөө цаг гаргасан тэр үедээ би номоо уншдаг, шүлэг, өгүүллэг, нийтлэл эргэцүүлэл гээд бодсон бүхнээ бичдэг харин би тэрнээсээ мөнгөтэй болсноос хэдэн зуун хувь илүү сэтгэлийн таашаал амсдаг.

Xэдийгээр ахуй минь хараахан тэгшрээгүй, санхүүгийн эрх чөлөө гээчид нь хүрч амжаагүй байгаадаа энд хүний нутагт хүсээгүй ажлаа хийдэг ч гэсэн нэг өдөр өөрийн хүсэлдээ цаг гаргачих зориггүй мөнгөний боол мэт амьдрахыг би хүсдэггүй. Амьдралын мөн чанар болж чаддаггүй хоосон чанартай энэ мөнгөнд бууж өгчихөөд түүнээс илүү үнэ цэнэтэй зүйл бидэнд байгааг харахгүй, түүнийгээ хаяа ч гэсэн мэдэрч чадахгүй он цагийг элээх харамсалтай биш гэж үү??? Гэтэл энд ердөө хүн чанар гэдэг чинь ёстой үлгэрт л байдаг байх гэж хэлээд зогсч байх мөнгөний боолууд л олон байх.... хэдий бүгд адилхан мөнгөний л төлөө ирсэн ч гэсэн за яахав, тэр боловсрол мэдлэг нь байхгүй байг гэхэд хүн чанар, хүн сэтгэл, ёс суртахуун, жудаг ёс, халуун дулаан сэтгэл, бие биедээ итгэх итгэл, нэгнээ хайрлах хайр, хүндлэл, ойлголцол, харилцаа энэ тэр бол гэгээн цагаан өдөр гэрэл бариад явсан ч олдохгүй......
Энд зайлшгүй оруулах бас нэг гутамшиг бол эр эмийн харилцаа, эхнэр хүүхдээ мартан эх шигээ насны эмэгтэйтэй явалдах, нялх үртэйгээ хайртай гэж утсаар ярьчихаад эргээд хажуудаа байгаа эмэгтэйг тэврээд хэвтэх тийм хоёр сэтгэлтэнгүүд монгол эрчүүд. Өөр хүнд тэврүүлчихээд нөхөртэйгээ утсаар яриад санаж байна гэж хэлээд сууж байдаг тийм урвагчид монгол эмэгтэйчүүд, тэр ч юу ч биш эхнэртэйгээ хамт байж баарны жорлонд өөр хүүхэнтэй байж байгаад гардуулж түмэнд булайгаа дэлгэдэг арчаагүйчүүд монголчууд. Энд эмэгтэйчүүд үнэтэй бас үнэгүй. Гэр бүлтэй бүлгүй, хүүхэдтэй хүүхэдгүй хамаагүй нэг нэг эрийн тэвэрт ирсэн дорхноо л багтана, дорхноо л сална, дахиад л өөр нэгтэй нийлнэ. Монгол эмэгтэйчүүд уг нь эрчүүдээсээ ухаалаг байсан түүх бидэнд зөндөө, төрийн хэргийг хаадуудаас илүү хатадууд маань ухаалаг шийддэг байсан хатан ухаан гэж Монголчуудад бий. Гэтэл өнөөдөр энэ хүний нутагт Монголын тэр хатан ухаан мэссенжэрээр танилцсан эрийнхээ хиртэй хөнжлийн захаар сэгсийсэн толгойгоо цухуйлгаад үд хүртэл унтаж байхыг харлаа. Үүр цүүрээр бор дарсанд хөтлүүлээд гуйвж явахыг харлаа. Үс гэзгээ зулгаалдах нь холгүй аманд багтахгүй үгсээр бие биесийнхээ булхайг дэлгэн их хотын гудманд эх хэл минь сүйрч байхыг харлаа. Азгүй хүн ээ дээ би гэдэг шиг...
Сайны дотор саар бий гэж би дээр хэлсэн, сайн сайхны хажуугаарх муу муухайг л би хэлж байна, бусдыг ухаан аваасай, жигшээсэй, сэрээсэй, сэхээрээсэй гэсэндээ үүнийг бичиж байна, угаасаа бичдэг хүнд ийм л ганцхан зорилго байдгаас өөр далд санаа байдаггүй.

Хүн гэдэг хэзээ ч өөрийгөө мэддэггүй нэг бодлын хүн дуурайж, хүнтэй барьцаж, хүний хүслээр, хүний амьдралаар амьдарч яваа хүн яаж ч өөрийгээ мэдэх билээ дээ. Гэхдээ л юм бүхний учир шалтгаан зөвхөн хүнд өөрт нь л бий шүү дээ... дор бүрнээ өөрөөсөө бүхнийг асууж, өөрөөсөө л хариултыг нь олж, бусадтай бус зөвхөн өөртэйгээ "барьцаж", сайхан муухай бүхний учигыг өөрөөсөө хайж, өөртөө эзэн байж, бас өөрийнхөө боол байж амьдръя Монголчуудаа!!! Тэгээд энэ нийтлэлийн минь гарчгийн хариуг өөрсддөө тавиад өөрсддөө хариулаарай.
Монголчууд үнэхээр хүний мөс сайтай гэж үү?